Yeşil pasaport, resmi görevlendirmeler ve yurt dışı seyahatlerde kolaylık sağlayan, özel bir pasaport türüdür. Kimlerin yeşil pasaport alma hakkına sahip olduğu 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nda belirtilmiştir. Bu kanuna göre muhtarlar, yeşil pasaport alma hakkına sahip değildir.
Muhtarlar Neden Yeşil Pasaport Alamıyor?
Muhtarların yeşil pasaport alamamasının birkaç sebebi var. Bunlardan en önemlisi, muhtarların kamu görevlisi olarak kabul edilmemesidir. Muhtarlar, 4070 sayılı Köy Kanunu’na göre seçilerek görev yapan kamu görevi yürüten kişilerdir. 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nda ise yeşil pasaport alabilecek kamu görevlileri, kadrolu ve sözleşmeli olarak çalışan devlet memurları olarak tanımlanmıştır.
Muhtarların yeşil pasaport alamamasının bir diğer sebebi ise yurt dışı seyahat sıklığı olarak değerlendirilebilir. Yeşil pasaport, resmi görevlendirmeler için yurt dışına sık sık seyahat eden kişilere kolaylık sağlamak amacıyla verilmektedir. Muhtarların ise resmi görevlendirmeyle yurt dışına seyahat etme sıklığı, diğer kamu görevlilerine kıyasla daha düşüktür.
Muhtarlar İçin Yeşil Pasaport Düzenlemesi Teklifi
Muhtarların yeşil pasaport alamaması, bazı muhtarlar tarafından hak kaybı olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle, muhtarlara da yeşil pasaport hakkının tanınması için çeşitli teklifler sunulmuştur. Son olarak, 2023 yılında CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal tarafından, Pasaport Kanunu’nda değişiklik öngören bir yasa teklifi hazırlanmıştır. Bu teklif, köy ve mahalle muhtarlarına hususi damgalı pasaport (yeşil pasaport) verilmesini öngörmektedir.
Teklifin Gerekçesi
Yasa teklifinin gerekçesinde, muhtarların da kamu görevi yürüten kişiler olduğu ve seçimle iş başına geldikleri vurgulanmaktadır. Ayrıca, muhtarların resmi görevlendirmeyle yurt dışına seyahat ettikleri ve bu seyahatlerde vize işlemleri için zaman ve para harcadıkları belirtilmektedir. Teklifle, muhtarlara yeşil pasaport hakkının tanınmasıyla bu sorunların giderilmesi ve muhtarların yurt dışı seyahatlerinin kolaylaştırılması amaçlanmaktadır.
Yeşil Pasaport Hakkı Tanınmasının Olası Etkileri
Muhtarlara yeşil pasaport hakkının tanınmasının çeşitli etkileri olabilir. Bu etkilerden bazıları şunlardır:
- Muhtarların yurt dışı seyahatlerinin kolaylaşması ve resmi görevlendirmeleri daha rahat yerine getirmesi
- Muhtarların motivasyonlarının artması ve daha etkin bir şekilde görev yapmaları
- Muhtarlığın prestijinin ve saygınlığının artması
Muhtarların yeşil pasaport alabilmeleri için yasal düzenleme yapılması gerekmektedir. Bu konuda hazırlanan yasa teklifinin TBMM’de görüşülerek yasalaşması halinde, muhtarlar da yeşil pasaport alma hakkına sahip olacak ve yurt dışı seyahatleri kolaylaşacaktır.