Potasyum, vücudumuzun düzgün çalışması için gerekli bir mineraldir. Sinir ve kas fonksiyonlarının yanı sıra kan basıncının kontrolünde de önemli rol oynar. Ancak, potasyum seviyelerinin olması gerekenden yüksek olması, hiperkalemi olarak bilinen bir duruma yol açabilir. Hiperkalemi, kalp ritmi bozuklukları ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Potasyum Nedir ve Neden Önemlidir?
Potasyum, hücrelerin içinde ve dışında bulunan bir mineraldir. Vücudumuzdaki potasyumun yaklaşık %98’i kaslarda bulunur. Potasyumun ana işlevleri şunlardır:
- Sinir sinyallerinin iletilmesi
- Kasların kasılması
- Kan basıncının kontrolü
- Asit-baz dengesinin korunması
Sağlıklı bir yetişkin için önerilen günlük potasyum alımı 4700 mg‘dır. Potasyum eksikliği nadirdir, ancak bazı sağlık sorunları ve ilaçlar potasyum seviyelerinin düşmesine neden olabilir.
Potasyum Yüksekliği (Hiperkalemi) Nedir?
Potasyum seviyelerinin 5.5 mEq/L‘nin üzerine çıkması hiperkalemi olarak kabul edilir. Hiperkalemi, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir:
- Böbrek hastalığı
- Diyabet
- Bazı ilaçlar (potasyum duzenleyiciler, beta blokerler, ACE inhibitörleri)
- Aşırı potasyum alımı
Hiperkalemi belirtileri şunlardır:
- Kas krampları
- Yorgunluk
- Uyuşma veya karıncalanma
- Mide bulantısı ve kusma
- Kalp ritmi bozuklukları
Hiperkalemi tedavi edilmezse, felç ve ölüm gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Potasyum Yüksekliğinde Yenmemesi Gereken Besinler
Potasyum yüksekliği olan kişilerin, potasyum içeriği yüksek besinleri sınırlaması önemlidir. Potasyum içeriği yüksek besinler şunlardır:
Meyveler:
- Muz
- Kavun
- Portakal
- Kivi
- Avokado
- Kuru meyveler (kayısı, üzüm, hurma)
Sebzeler:
- Patates
- Domates
- Ispanak
- Brokoli
- Brüksel lahanası
- Patlıcan
- Mantar
- Kabak
- Balkabağı
Diğer:
- Süt ve süt ürünleri
- Yoğurt
- Peynir
- Kuruyemişler (badem, ceviz, fındık)
- Tohumlar (ay çekirdeği, kabak çekirdeği)
- Baklagiller (fasulye, mercimek)
- Tam tahıllar
- Kakao ve çikolata
- Kahve
- Potasyum içeren besin takviyeleri
Potasyum içeriği yüksek besinleri sınırlamanın yanı sıra, potasyum seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilecek bazı besinleri de tüketebilirsiniz. Potasyum seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilecek besinler şunlardır:
- Elma
- Armut
- Karpuz
- Çilek
- Ananas
- Salatalık
- Lahana
- Biber
- Soğan
- Sarımsak
Öneriler
Potasyum yüksekliği olan kişilerin, potasyum seviyelerini düzenli olarak kontrol ettirmeleri önemlidir. Doktorunuz, potasyum seviyenizi kontrol altında tutmak için size özel bir diyet ve ilaç tedavisi önerebilir.
Potasyum seviyenizi kontrol altında tutmak için aşağıdaki önerileri de uygulayabilirsiniz:
- Potasyum içeriği yüksek besinleri sınırlayın.
- Potasyum seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilecek besinleri tüketin.
- Bol su için.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Doktorunuzun önerdiği ilaçları ve diyet programını takip edin.